شروط مذاکره موفق هسته‌ای چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ مذاکرات وین در واقع تلاش برای رفع تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به برجام بوده اما رفتار  این کشور در شش دور مذاکرات قبلی خلاف این تصور را اثبات می‌کند. البته رفتار غیراصولی دولت روحانی در قبول مذاکره برای اجرای طرف مقابل به برجام خارج از سیاست کلی نظام بود که باعث شد آمریکا تصور غیر اصولی از ایران داشته باشد و مبنای خود را براساس ایران ضعیف در مذاکره قرار دهد و با آن تصور، رفتار خود را تنظیم کند.

بدیهی است که ایالات متحده همه توان و نیروی خود را برای رسیدن به متوقف‌سازی و تحمیل خواسته‌های خود جهت تهی‌سازی قدرت جمهوری اسلامی بکار خواهد بست. دولت سیزدهم با درک درست از رفتار آمریکا و واکاوی مذاکرات وین در حال تصمیم‌گیری برای نحوه چگونگی مواجهه با رفتار آمریکا و مذاکره است. در چنین شرایطی نباید عجولانه و تحت تاثیر فضای رسانه قرار گرفت. البته باید بصورت حرفه‌ای با یک راهبرد واقع بینانه جلوی جولان رسانه‌ای آمریکا در متهم سازی ایران را گرفت و  این امر را در نظر داشت که ایالات متحده اولین کشوری بود که میز مذاکره را ترک از برجام خارج شد. 

اندیشکده شورای روابط خارجی اروپایی در یادداشتی نوشته است که برخلاف نظر دولت‌مردان آمریکا که مدعی هستند ایران اراده‌ای برای بازگشت به مذاکرات ندارد، تهران خواستار احیای برجام و رفع تحریم‌هاست.

انریکه مورا هماهنگ‌کننده برجام در اتحادیه اروپا گفته است «دولت جدید ایران کاملاً تصمیم گرفته که به وین بازگردد و مذاکرات را به پایان برساند؛ البته پایانی که نتیجه آن لغو تمام تحریم‌ها توسط آمریکا و تعهد دولت فعلی آمریکا در اینکه ایالات متحده هیچگاه نتواند از برجام خارج و رفتار تحریمی خود دوباره از سر بگیرد».

جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته که «امروز نسبت به گذشته خوش‌بین‌تر است.» نویسنده در توضیح تضاد این نظرات با گفته‌های مقام‌های امریکایی، معتقد است کاخ سفید درک درستی از آن‌چه در تهران می‌گذرد، ندارد. در این یادداشت بیان شده حرکت آهسته ایران برای بازگشت به مذاکرات نوعی هوشمندی برای جلوگیری از خطاهایی است که ممکن است در اثر تعجیل در گفتگوها رخ دهد و ضمانت کافی را از طرف مقابل نگیرد.

تسهیل و اعتماد مجدد ایران در بازگشت به مذاکره، می تواند از طرف آمریکا انجام شود. در واقع سیاست «اعتماد آفرینی» در مذاکره باید از سوی آمریکا صورت گیرد. به این علت که خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات خود، اعتماد به این کشور را بین نخبگان و افکار عمومی به پایین ترین حد ممکن رسانده است و رفتار دولت سیزدهم نیز همواره بر اساس منطق و هوشمندی قابل تحلیل است.

با این حال اندیشکده شورای روابط خارجی اروپایی در ادامه یادداشت خود مدعی می شود که با این وجود پیشبرد برنامه هسته‌ای و افزایش تأخیر در مذاکرات ممکن است اروپا را به آمریکا نزدیک‌تر سازد. به خصوص که فرانسه نیز اخیراً ایران را به عدم تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم کرده  نیز مطلبی بر خلاف واقعیت است. در طول 40 سال گذشته اتحادیه اروپا نه تنها در مذاکرات بلکه توطئه آفرینی علیه ایران همواره در کنار آمریکا  بوده است لذا در وضعیت فعلی تنها رفتار غیر اصولی آمریکا، باعث ناراحتی اروپا شده است. آنها نیز همچون آمریکا تعهداتی در برجام داشتند ولی به هیچکدام از تعهدات خود عمل نکرده اند.

بنابراین مزیت مهم کاهش سرعت مذاکرات در دولت جدید ایران را می‌توان جلوگیری از بروز این تصور در طرف مقابل دانست که ایران برای تحقق برجام به هر خواسته و توافقی تن خواهد داد و این می‌تواند مانع برخی زیاده‌خواهی‌ها در روند گفتگوها شود.

بهره‌سخن

ورود به مذاکره بدون پشتوانه اقتصادی، نظامی و امنیتی به معنای شکست در آن است. به نظر می‌رسد که برنامه دشمن در وضعیت کنونی متمرکز بر رفتار «متوقف سازی روحیه انقلابی‌گری» و «گرفتن امتیاز از درون» باشد. تلاش محور عبری- غربی- عربی و نفوذی‌های داخلی در شرایط کنونی مبنی بر نا امن سازی داخلی که بخشی از آن می تواند «هک کردن سیستمی» از کشور مبنی بر «مختل سازی در خدمت رسانی به مردم» باشد، در راستای «ضعیف‌سازی ایران در میز مذاکره» و «میدان عمل» صورت می‌گیرد. مشغول کردن دولت سیزدهم به کارهای این چنینی و عدم اجازه به دولت در تمرکز بر «احیای اقتصاد درونگرا» می‌تواند بخشی از هدف توطئه‌های نفوذی‌ها باشد.

پیشنهاد می‌شود که دولت به همراه نخبگان امنیتی- سیاسی  با تمرکز بر امر «کشورداری»  اجازه مانور و خراب کاری در کشور بر مخالفین داخلی و خارجی انقلاب اسلامی ندهند و همچون گذشته تمام توطئه‌های آنها را نقش برآب کنند. 

ورود ایران به میز مذاکره نباید با عجله و تحت تاثیر فضای رسانه و اتفاقات رخ داده باشد. ایران در این مرحله باید اقتصاد خود را احیا و رشد اقتصادی بالای حداقل دو درصد را به ثبت برساند و بعد از آن با دست پر به مذاکره با غرب بپردازد. مدیریت و توسعه اقتصادی با وجود تحریم‌ها می‌تواند برگ برنده ایران برای خنثی سازی تروریسم اقتصادی غرب بخصوص آمریکا باشد.